Y.K. Başkanımız Sn. GARİP'in yeni makalesi Ekonomi Kıbrıs Prestige Dergisinde yayımlandı.
KKTC'DEKİ BANKALAR BU YÖNETMELİĞE UYACAK MI?
İş dünyasının üzerindeki yüklerden biri de hemen her an karşımıza çıkan banka masrafları/kesintileri. Kart aidatı, hesap işletim ücreti, transfer bedeli derken küçük küçük başlayan kesintiler, ay sonunda ciddi rakamlara ulaşıyor. Tabi bir de bilgimiz dışında yapılanlar var ki, hesap daha da kabarıyor.
BBDK (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu) şikayetleri topladı ve bu gidişe bir dur demek için yumruğunu masaya vurdu. Finansal tüketicilerden alınacak ücretlere ilişkin esasları belirleyen yönetmeliği 03.10.2014 de Resmi Gazete ‘de yayımlandı. Hemen belirtelim BDDK özerk bir TC kamu kurumudur.
Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar, kredi veya kart kullandırılmasında sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için artık finansal tüketicinin onayını alacaklar.
Buna göre, finansal tüketiciler ile yapılacak sözleşmeler kapsamında sunulacak ürün veya hizmetlerin ücret tarifesini ve bilgi verilmesi gereken diğer hususları göstermek üzere sözleşmeye ilişkin her bir ürün veya hizmetin asgari olarak; adı ya da tanımı, vadesi ya da süresi, tahsil edilecek faiz, kâr payı veya ücret kalemleri ile bunların tahsil yöntemi, geçerli olduğu süre, geçerlilik süresi sonunda yapılacak değişikliğin tutarı, oranı ya da değişikliğin hangi esasa göre yapılacağı hususlarını içerecek şekilde bilgilendirme formu hazırlanması zorunlu olacak. Bilgilendirme formu sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilecek. Bu formun taraflarca imzalanmış bir nüshasının finansal tüketiciye verilmesi zorunlu tutuldu. Ürün veya hizmetlere ilişkin sigorta sözleşmeleri, ürün veya hizmetlere ilişkin sözleşmelerden ayrı olarak düzenlenecek.
Bir takvim yılı içinde ücretlerde, Türkiye İstatistik Kurumu’nca bir önceki yılsonu itibariyle açıklanan yıllık tüketici fiyatları endeksi artış oranının 1.2 katı ve üzerinde artış yapılabilmesi için finansal tüketiciden onay alınması gerekiyor. Artış öngören değişikliklerin ise finansal tüketiciye en az 30 gün önce yazılı olarak bildirilmesi zorunlu olacak. Bu bildirim üzerine finansal tüketicinin kendisine bildirim yapıldığı tarihten itibaren 15 gün sonrasına kadar ürünün veya hizmetin kullanımından vazgeçme hakkı saklı olacak. Bu hakkın kullanılması hâlinde uygulanacak ücret artışının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilave ücret alınamayacak.
Tahsil edilen ücretlerin, adli, idari ve yetkili diğer makamların kararları neticesinde finansal tüketiciye iadesinin gerekmesi hâlinde, banka ve kurumlar, bu ücretlerin tüketicinin bildireceği hesaba ücretsiz şekilde gönderilmesine veya müşteriye nakden ödenmesine imkân sağlayacak sistemi kurmakla yükümlü olacak.
Finansal tüketicilerden alınacak faiz, kâr payı, ücret ve diğer kesintilere ilişkin bilgiler açık, anlaşılır ve kolay erişilebilir bir şekilde kuruluşların internet sitelerinde karşılaştırmaya uygun bir biçimde yer alacak.
Tüketici ve konut finansmanı kredileri
Yönetmeliğe göre, tahsis ücreti dışında, istihbarat, kredi işlem fişi, ödeme planı değiştirme, değişken taksitli ödeme planı ücreti gibi her ne ad altında olursa olsun başkaca bir ücret alınamayacak. Kredi tahsis ücreti ise kullandırılan kredi anaparasının yüzde 0,5’ini geçemeyecek. Taşınır ve taşınmazlara ilişkin rehin, ipotek ve uzman incelemesi işlemlerinde yalnızca üçüncü kişilere ödenen ücretler alınabilecek.
Kredili mevduat hesaplarından kullandırılan krediler ile kredi kartlarından yapılan taksitli nakit avans işlemleri için ücret tahsil edilemeyecek.
Belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, bu hesaba ilişkin herhangi bir ücret alınamayacak. Bu hesap, finansal tüketicinin aksine yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanacak.
Finansal tüketicinin onayı olmaksızın, belirli süreli kredi sözleşmesi ile ilişkili bir kredili hesap sözleşmesi yapılamayacak ve kredi tahsilâtları bu hesaptan gerçekleştirilemeyecek.
Ücretsiz kredi kartı zorunluluğu
Kuruluşlar, yıllık üyelik ücreti ve benzeri ad altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorunda olacaklar. Finansal tüketicinin kredi kartı iptal talepleri, ilgili kredi kartıyla ilişkilendirilen herhangi bir borç bakiyesi bulunduğu gerekçe gösterilerek reddedilemeyecek. Bu şekilde iptal edilen kredi kartlarının borç geri ödeme dönemlerinde yıllık üyelik ücreti tahsil edilemeyecek. Banka kartları ile sanal kredi kartlarından yıllık üyelik ücreti de alınamayacak.En az 180 gün süreyle hareket görmeyen kredi kartları hareketsiz kart kabul edilecek ve bu kartlara yıllık üyelik ücreti yansıtılamayacak.
Para transfer işlemlerinden ücret alınamayacak
BDDK yönetmeliğine göre, finansal tüketicinin hesabının bulunduğu kuruluşun işlem alanlarından herhangi birini kullanmak suretiyle kendi hesabına para yatırması ile hesabın bulunduğu şubeden finansal tüketici adına üçüncü kişilerin para yatırması işlemlerinden ücret alınamayacak.
Mevduat ve katılım fonu işlemleri
Hesap açma ve kapama işlemleri ile hesap cüzdanı yazdırma işlemlerinden herhangi bir ücret alınmayacak. En az yüz seksen gün süreyle hiçbir hesabı hareket görmeyen finansal tüketicilerden bu süre zarfında hesap işletim ücreti alınmayacak.
ATM kullanımı ve kiralık kasa hizmeti
Finansal tüketicinin hesabının bulunduğu kuruluşa ait ATM’lerden kendi hesabı için para yatırma, bakiye sorgulama ve ilgili kuruluş tarafından belirlenen limit dâhilinde yapılan para çekme işlemlerinden ücret alınamayacak. Kiralık kasa ziyaretine ilişkin herhangi bir ücret alınamayacak.
Kampanyalar ve diğer özel hizmetler içinde yasal boşlukları doldurup düzenleme yapan BDDK benzeri bir kurul KKTC’de de var mı acaba? Bir de şunu sormak gerek, Türkiye Cumhuriyeti Bankaları bu yönetmeliğe KKTC ‘de de uyacak mı?
YURDAER SALİH GARİP
